een kleine historie

Met de aanleg van het Iskar reservoir in de vijftiger jaren van de vorige eeuw – het Iskar meer is een kunstmatig aangelegd meer - is de watervoorziening van de hoofdstad Sofia, voor lange tijd veilig gesteld. Ook leveren de turbines van de Iskar-dam de inwoners van de hoofdstad schone elektrische energie.


Feit is helaas ook dat met de aanleg van de dam en het stuwmeer, een uniek natuurgebied in Bulgarije teloor is gegaan. De oude loop van de rivier, nu onder tientallen meters water verdwenen, was vroeger een ketting van kleine stukjes wetland, met een unieke flora en fauna. Bulgarije bestaat hoofdzakelijk uit beboste bergen en grote vlaktes die voor grootschalige landbouw worden gebruikt. Waterrijke gebieden – overal ter wereld belangrijke ecologische hotspots - zijn er in Bulgarije niet zo veel. Het verlies was daarom des te groter.


Nadat het meer was volgelopen, heeft een klein stukje wetland nog een tijdje kunnen overleven. Het was een laag gelegen stuk niemandsland op de plek waar de Iskar rivier het nieuw gevormde stuwmeer instroomt. Het gebied stond lokaal bekend als "Shavarite", wat "de rietvelden" betekent.


Tot overmaat van ramp besloot de toenmalige regering om deze laatste wildernis van riet, eilandjes en open water, in cultuur te brengen. In enkele maanden werden met enorme graafmachines een serie grote bassins aangelegd voor het kweken van karpers, een gewilde consumptievis in dit deel van Europa. De oude vegetatie werd vernietigd, het omliggende land gedraineerd en een deel van de Iskar rivier werd omgeleid om de kweekvijvers van vers water te voorzien.


De karperkwekerij heeft dienst gedaan tot in de negentiger jaren, totdat een aantal zakenmensen in Bulgarije het bedrijf voor een appel en een ei kochten van de overheid. De nieuwe eigenaar liet de bassins leeglopen, sloopte alles van enige waarde en verkocht het als schroot. De bassins zelf bleven verloren achter, half opgedroogd, half onder water.


In 2006 heeft een groep Nederlandse investeerders het terrein gekocht. Zij willen een half miljoen vierkante meter van het oude wetland herstellen. Door aanplant van enorme rietvelden zal de rivier op een natuurlijke manier van zijn vervuiling worden ontdaan, alvorens het water het meer instroomt en uiteindelijk in de waterleiding van Sofia terecht komt. Tegelijkertijd zal een nieuw natuurgebied worden ingericht, dat opnieuw de bron zal zijn van bijna al het leven in het Iskar bassin.